Succesvolle startbijeenkomst breed toeristisch onderzoeksnetwerk

Edward Huijbens: Bouwen aan een coalitie van experts

Initiatiefnemer Edward Huijbens ging in op de urgentie van deze bijeenkomst voor de sector in deze post-pandemische periode: “Het is tijd om het advies van de Rli op te volgen en te werken aan een beter onderbouwde duurzame toekomst van toerisme. Fundamenteel hiervoor is een robuuste kennisinfrastructuur en een solide kennisagenda op het gebied van toerisme, vrije tijd, gastvrijheid en mobiliteit, waarin wetenschappers van alle Nederlandse instellingen voor hoger onderwijs samenkomen.” Huijbens wil bouwen aan een brede coalitie van experts in het hoger onderwijs: “Het netwerk dat we vandaag beginnen, zal collega's uit verschillende disciplines en vakgebieden samenbrengen die geïnteresseerd zijn in toerismestudies binnen Nederlandse onderwijs- en kennisinstellingen. Ons doel is om expertise te combineren, de relevantie van toerismestudies in Nederland te verbreden, snel te reageren op urgente problemen en een internationaal gerenommeerde reputatie op te bouwen rond beleidsrelevante ontwikkeling van duurzaam toerisme.” Het #NLTourismResearchNetwork moet ook een platform zijn voor toerismewetenschappers.

Marieke Politiek / NBTC – Duurzaam herstel en ontwikkeling van de bestemming Nederland

Marieke Politiek, Manager Intell & Insights van NBTC ging in op de speerpunten van NBTC voor de periode tot 2023. Stip aan de horizon is Perspectief 2030 maar op weg daarnaartoe werkt NBTC aan relevante en up-to-date data & inzichten en het creëren van een krachtig profiel van Nederland als bestemming. Ook steden en regio’s moeten worden gefaciliteerd zich optimaal te ontwikkelen. Dit alles moet leiden tot het aantrekken van waardevolle bezoekers. Het gaat in het gedachtengoed van Perspectief 2030 om het duurzaam herstel en de ontwikkeling van de bestemming Nederland. De focus van NBTC ligt op het gedeelde belang van bewoners, bezoekers en bedrijven. De netto impact van de bezoekerseconomie moet op sociale, ecologische en economische impact positief zijn. Voor NBTC is de balans tussen voordelen en lasten van toerisme belangrijk net als duurzaamheid en human capital. 

Menno Stokman / Taskforce – De ideale bestemming Nederland

Menno Stokman van CELTH ging namens de Taskforce Samenwerking Gastvrijheidseconomie nader in op de Actieagenda van Perspectief 2030. De uitvoering van die agenda wordt gecoördineerd door deze Taskforce. In de Taskforce werken stakeholders uit de triple helix samen om de gastvrijheidssector te versterken. De Actieagenda fungeert daarbij als werkprogramma met als doel dat in 2030 elke Nederlander profiteert van toerisme en recreatie. In de Actieagenda staan concrete acties om van Nederland een leefbare, geliefde en waardevolle bestemming te maken.

De focus van de Taskforce richt zich op bestemmingsmanagement, duurzaamheid en human capital. Menno had voor de sector nog een stevige opdracht: “We hebben de visie, we hebben de agenda, maar nu is het tijd om na te denken over de echte missie: Hoe zou de ideale bestemming Nederland eruitzien? Welke ingrediënten zijn nodig en wie moet welke rol spelen?”

Jeroen Klijs / CELTH – Agenda Bewuste Bestemmingen

Jeroen Klijs presenteerde de Agenda Bewuste Bestemmingen die CELTH eerder deze maand lanceerde. Aanleiding voor deze kennisagenda is de grote opgave van de sector om de maatschappelijke impact van toerisme en recreatie te optimaliseren in een complexe en dynamische context. Met deze agenda wil CELTH een basis leggen voor een krachtige kennisinfrastructuur zodat beleidsmakers beter onderbouwde beslissingen kunnen nemen. Deze dynamische kennisagenda moet tevens een leidraad worden voor kennis- en onderwijspartners. CELTH heeft de bestemming centraal gezet omdat hier alle subsectoren van het domein samenkomen, het domein met de omgeving interacteert, er synergie of competitie met andere sectoren ontstaat en het domein kan bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen. In een Bewuste Bestemming wordt de maatschappelijke waarde van het gastvrijheidsdomein vooropgesteld. Alle actoren werken aan zo positief mogelijke economische, sociale en ecologische impacts voor bewoners (kwaliteit van leven), bezoekers (kwaliteit van ervaringen) en professionals binnen het domein (kwaliteit van werk). CELTH heeft voor vijf thema’s gekozen waar kennis op kennis wordt gebouwd. Het betreft leefomgeving, human capital, organiserend vermogen, smartness en vrijetijdsaanbod. Deze thema’s moeten structurerend werken maar niet als beperkende silo’s worden gezien en zijn er zeker niet voor de eeuwigheid. 

Harald Buijtendijk / CELTH – Duurzame Onderzoeksagenda

Harald Buijtendijk presenteerde namens CELTH de Duurzame Onderzoeksagenda die de afgelopen periode is ontwikkeld. Deze agenda is de opmaat voor een Duurzame Roadmap voor de sector. Om tot deze agenda te komen hebben de onderzoekers met literatuuronderzoek de (inter)nationaal relevante duurzame thema’s, impacts en beleid geïdentificeerd. Met stakeholderinterviews zijn de belangrijkste uitdagingen en daarmee samenhangende onderzoeksvragen opgesteld. Dat werden er maar liefst 270 gerelateerd aan 501 duurzame thema’s. Meest genoemde thema’s waren energiegebruik, broeikasgassen en sociale kwaliteit. Dat resulteerde in vijf prioriteitsprojecten:

• Communicatie voor duurzame consumptie (NL)
• Implementatie van duurzame brandstoffen in alle vervoerswijzen en productiesectoren (EU)
• Businessmodellen en producten voor duurzamere consumptie (EU)
• Toerisme als katalysator voor duurzaamheid in andere milieubeleidsdomeinen (EU)
• Circulaire economie bestemmingen & evenementen (NL)

Harald sloot ondanks de positieve projectresultaten niet zo positief af. “Ondanks de toenemende retoriek op het gebied van duurzaamheid en een schijnbare ‘bereidheid om te handelen’, zijn er aanzienlijke kennislacunes, d.w.z. verschillen tussen de prioriteiten van experts en belanghebbenden. Bijzonder verontrustend zijn gevallen waarin de impactprioriteiten van belanghebbenden lager scoren dan de impactprioriteiten van experts, wat het belang van deze onderzoeksagenda benadrukt.” Samenwerking met andere sectoren kan volgens Harald voor toerisme een versnelling te weeg brengen. “De geïdentificeerde uitdagingen op het gebied van duurzaamheid zijn systemisch en bestrijken een breed scala aan beleidsdomeinen. Door deze verwevenheid te erkennen ontstaat er ruimte voor strategische samenwerkingen over deelsectorgrenzen heen. Op deze manier is kostendeling (tijd, middelen) mogelijk en worden projecten beter haalbaar in termen van maatschappelijke relevantie en bijbehorende financieringsmogelijkheden.

Ewout Versloot / NBTC – Roadmap klimaatneutraal toerisme NL

Omdat het niet mogelijk is om alle problemen tegelijk aan te passen is een roadmap die nu wordt ontwikkeld noodzakelijk. Die roadmap kan voor de broodnodige versnelling zorgen door verschillende projecten onder 1 concept hoog op de agenda van stakeholders te zetten. Zo kan optimaal worden samengewerkt binnen en buiten sectoren. Ewout Versloot van NBTC is de projectleider van de Roadmap Klimaatneutraal Toerisme Nederland. Die wordt op de ToerismeTop in het najaar van 2022 gepresenteerd.

Vijf werksessies

In de middag gingen de deelnemers met elkaar in discussie rond vijf thema’s:

• Toerisme en milieu: het maken en behouden van aantrekkelijke plekken en een duurzame toekomst voor toerisme.
• Toerisme 'aan het werk': onderwijs en opleiding, vaardigheden en de ervaring van mensen die in het toerisme werken.
• Toeristisch bestuur en organisatie, inclusief de synergie tussen vrije tijd, toerisme en gastvrijheid.
• Toerisme meten: vraag, aanbod en impact.
• Toerisme, ervaringen en betekenisgeving, de sociaal-culturele aspecten van toerisme en de toerist.